Zgodnie z zapowiedziami w dniu 1 lutego 2021 r., pomimo obostrzeń, właściciele kilkuset lokali gastronomicznych, hoteli i centrów rozrywki w całej Polsce otworzyło swoje biznesy. Nie dokonując oceny tej decyzji, zauważyć należy, że za jej podjęciem z całą pewnością stało wiele ludzkich dramatów i walka przed nieuchronnie zbliżającym się bankructwem. W tym wpisie podejmę próbę wyjaśnienia co może czekać „niepokornych przedsiębiorców” i czy rządowe restrykcje mogą być legalnie obchodzone.
Zapewne znaczna część przedsiębiorców słyszała o wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, który potwierdził to, o czym mówiło się od dawna. Sąd w sprawie dotyczącej funkcjonującego pomimo pierwszego „lockdownu” zakładu fryzjerskiego postanowił uchylić decyzję miejscowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w przedmiocie nałożenia grzywny w wysokości 10.000 zł. W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, że żaden przepis upoważnień ustawowych zawartych w art. 46 ust. 4 i art. 46b ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi nie zawiera umocowania do określania w rozporządzeniu zakazów prowadzenia działalności gospodarczej. Jedynym działaniem zgodnym z Konstytucją jest w takiej sytuacji wprowadzenie na terenie RP stanu klęski żywiołowej.
Na podstawie art. 232 Konstytucji RP w celu zapobieżenia skutkom katastrof naturalnych noszących znamiona klęski żywiołowej oraz w celu ich usunięcia Rada Ministrów może wprowadzić na czas oznaczony, nie dłuższy niż 30 dni, stan klęski żywiołowej na części albo na całym terytorium państwa. Przedłużenie tego stanu może nastąpić za zgodą Sejmu. Z wprowadzeniem stanu klęski żywiołowej wiąże się wiele konsekwencji, takich jak konieczność wypłaty odszkodowań każdemu, kto poniósł stratę majątkową w następstwie ograniczenia wolności i praw człowieka.
W tej sytuacji uznać należy, że wszelkie kary za otworzenie swoich biznesów nakładane na przedsiębiorców zamkniętych branż są pozbawione podstaw konstytucyjnych. Świadomi tego zdają się być również rządzący, którzy zapowiadając zmasowaną kontrolę przedsiębiorców zaznaczyli, że będą kontrolować wszystkie aspekty prowadzonej działalności. Do akcji została włączona administracja skarbowa czy straż pożarna, która sprawdza przestrzeganie przepisów pożarowych. Należy przy tym pamiętać, że kontrole te muszą być przeprowadzane zgodnie z przepisami ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, co oznacza, że kontrolę wszczyna się nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli.
Jak wynika z powyższych rozważań uporczywa obrona rządzących przed wprowadzeniem stanu klęski żywiołowej i wprowadzanie przepisów ograniczających prawa i wolności człowieka bez należytego umocowania konstytucyjnego, doprowadziła do wytworzenia stanu prawnego, którego obejście może nie spotkać się z przewidzianymi w tych przepisach sankcjami.
