Czym jest sankcja kredytu darmowego?
Sankcja kredytu darmowego to mechanizm ochronny przewidziany w polskim prawie konsumenckim, który pozwala kredytobiorcy na spłatę zaciągniętego kredytu bez odsetek i dodatkowych kosztów. Jest to forma sankcji wobec kredytodawcy, który naruszył przepisy ustawy o kredycie konsumenckim.
Podstawa prawna
Sankcja kredytu darmowego wynika z art. 45 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim. Przepis ten stanowi, że jeśli instytucja udzielająca kredytu nie dopełni określonych obowiązków informacyjnych lub w inny sposób naruszy przepisy dotyczące kredytu konsumenckiego, konsument ma prawo do zwrotu jedynie kwoty kapitału, bez odsetek, prowizji i innych opłat.
Kiedy można skorzystać z sankcji kredytu darmowego?
Aby móc skorzystać z tego uprawnienia, muszą zaistnieć określone przesłanki, takie jak:
- Brak wymaganych informacji w umowie kredytowej, np. rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania (RRSO), całkowitego kosztu kredytu czy warunków wcześniejszej spłaty.
- Błędne wyliczenie RRSO.
- Niezgodne z prawem pobranie opłat dodatkowych.
- Naruszenie zasad udzielania kredytu przez instytucję finansową.
Najnowsze orzecznictwo TSUE
W dniu 13 lutego 2025 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał istotny wyrok w sprawie C-472/23 dotyczący sankcji kredytu darmowego. Sprawa dotyczyła polskiego konsumenta, który zaciągnął kredyt konsumencki, a w umowie kredytowej stwierdzono nieprawidłowości związane z podaniem wymaganych informacji, w tym rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania (RRSO). TSUE orzekł, że brak wiernego podania wymaganych informacji pozbawia konsumenta możliwości określenia zakresu jego zobowiązania, co uzasadnia zastosowanie sankcji kredytu darmowego.
Wyrok TSUE potwierdził, że w przypadku naruszenia obowiązków informacyjnych przez kredytodawcę, konsument ma prawo do zwrotu jedynie kwoty kapitału, bez odsetek, prowizji i innych opłat. To orzeczenie wzmacnia pozycję konsumentów w sporach z instytucjami finansowymi i podkreśla konieczność rzetelnego informowania klientów o warunkach kredytu.
Jak zgłosić sankcję kredytu darmowego?
Jeśli kredytobiorca zauważy nieprawidłowości, może skorzystać z sankcji kredytu darmowego w następujący sposób:
- Analiza umowy kredytowej – należy sprawdzić, czy wystąpiły uchybienia formalne.
- Złożenie oświadczenia do kredytodawcy – w terminie 1 roku od całkowitej spłaty kredytu kredytobiorca może złożyć pisemne oświadczenie o skorzystaniu z sankcji.
- Wezwanie do zwrotu nadpłaconych kosztów – jeśli bank lub firma pożyczkowa pobrała dodatkowe opłaty, konsument ma prawo domagać się ich zwrotu.
- Ewentualna sprawa sądowa – w przypadku odmowy zwrotu nadpłaconych kwot można dochodzić swoich praw na drodze sądowej.
Podsumowanie
Sankcja kredytu darmowego to skuteczny środek ochrony konsumentów przed nieuczciwymi praktykami kredytodawców. Najnowsze orzecznictwo TSUE z 13 lutego 2025 r. podkreśla znaczenie rzetelnego informowania konsumentów o warunkach kredytu i wzmacnia ich pozycję w sporach z instytucjami finansowymi. Jeśli masz wątpliwości co do swojej umowy kredytowej, warto ją dokładnie przeanalizować i skorzystać z przysługujących praw. W razie potrzeby możesz skonsultować się z nami, aby skutecznie dochodzić swoich roszczeń.
